انگار زمان کش میآید. صداها به خوبی شنیده نمیشوند. اینجا کسی حرف نمیزند. آرامش خاصی بر آن حاکم است، اما... آیا ساکنان سرزمینی که مهمانشان شدهای هم همین نظر را دارند؟ آیا آنها هم در آرامش و سکوت زندگی میکنند و هیچ چیز نظم زندگیشان را به هم نریخته است؟
اینجا زیر آب است. جایی که به گفته دانشمندان روز به روز آلودهتر میشود. اما فقط مسئله آلودگی آب نیست؛ صداهای آزاردهنده این روزها به مشکل بزرگی برای جانوران تبدیل شده است.
«مارک مک دونالد» متخصص اقیانوسشناسی در اینباره میگوید: «ما میدانیم که سروصدا جانداران آبزی را تهدید میکند، اما هنوز به درستی نمیدانیم این موضوع چهقدر نگرانکننده است و باید تحقیقات بیشتری در این باره انجام شود.»
همانطور که میدانید صداهای زیادی دور و بر ما وجود دارند که بر حسب دسیبل اندازهگیری میشوند. یک مکالمه معمولی حدود 60 دسیبل صدا تولید میکند، یک گلوله تفنگ 140 دسیبل و یک کنسرت موسیقی حدود 120 دسیبل. به طور کلی صداهای بالاتر از 85 دسیبل میتوانند به گوش ما آسیب برسانند. اما ماجرا زیر آب چیز دیگری است. صدا در آب پنج بار سریعتر از هوا منتقل میشود. این موضوع هر قدر به اعماق آب برویم، بیشتر احساس میشود تا جایی که در عمق 800 متری زیر آب، شدت صداها آنقدر زیاد است که انگار شخصی از شهری با کسی در شهری دیگر که پنج هزار کیلومتر دور است صحبت کند!
اما برگردیم به موضوع اصلی خودمان، تحقیقات دراین باره از سالها پیش آغاز شده است. در دهه 90 میلادی دانشمندان بررسی تأثیر سروصدا روی زندگی جانداران زیر آب را آغاز کردند. آزمایشهای اولیه روشن ساخت که از دهه 60 میلادی به طور میانگین هر 10 سال سه دسیبل به صداهای زیر آب افزوده شده است. این مسئله در مناطقی که کشتیها و زیردریاییهای زیادی رفتوآمد میکنند، بیشتر است. اولین حیواناتی که توجه به آنها جلب شد، نهنگ، دلفین و شیر دریایی بودند؛ چرا که آنها با تولید صدا با همنوع خودشان ارتباط برقرار میکنند و کشتیهایی که هر کدام بین 180 تا 200 دسیبل صدا تولید میکنند، بر زندگی آنها تأثیر زیادی میگذارند. این حیوانات از صدا برای تخمین فاصلهشان تا موانع هم استفاده میگذارند. به این ترتیب که صدا پس از بازگشت از جسم، آنها را از خطرات احتمالی، مسیری که باید بروند و غذا و... آگاه میکنند. آلودگی صدا در زیر آب زندگی آنها را به خطر میاندازد. به گفته مک دونالد و گروه تحقیقاتیاش موارد ضد و نقیضی وجود دارد و زندگی جانوران در اقیانوسها آنقدر اسرار پنهان دارد که به راحتی نمیتوان دربارهشان نظر داد.